(klik om te vergroten)
Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren stereofoto's razend populair. Mensen keken door hun stereokijker, een soort carnavalsmasker met een lange neus waarop de foto is geklemd, naar de twee plaatjes en zagen het tafereel in diepte verschijnen. Zo leek het alsof je je aan het front bevond. Er bestaan hele series van bepaalde slagvelden, de Somme, Ipre, Verdun, die in een mooie box werden verkocht en nu antiquair geld opleveren.
Het zijn vaak, ondanks dat driedimensionale, wat statische beelden. Je ziet puinhopen, gewonden achter het front die in de camera staren, soldaten bij hun onderkomen. Dat wat vóór en na de slag te zien is; verveling, leegte, stille pijn. Maar wel in diepte.
Omdat een camera toen natuurlijk te groot en te onhandig was om er tijdens een aanval mee in de loopgraven aan de slag te gaan. Dat probleem wordt pas in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog opgelost - zie de beroemde foto van Robert Capa van de vallende soldaat in de Spaanse Burgeroorlog.
Een loopgraaf in de lucht is wél fotografeerbaar. Bovenstaande stereofoto vond ik op internet. 'Observation Balloon Fatally Pierced by Incendiary Bullets from American Plane', heeft de Keystone View Company hem genoemd. Beetje klein, ver weg, maar daarom des te fascinerender.
De schrijver van de tekst achterop is er eens goed voor gaan zitten: 'Far above the surface of the earth you can see one of the battles of the air, with the American aviator in the 'plane victorious over the German observation balloon. Swinging in the tiny wicker basket which to you seems just a dot beneath the balloon, a German officer has been watching the least little movement behind the lines of the American troops. It was to defeat his purpose that the American in his 'plane ventured over the lines and gave battle. Swooping swiftly, curving and diving to avoid the hail of machine gun bullets and high explosive shells with which the Germans sought to bar his path, he reached his goal and with incendiary bullets struck at the hugh [huge?] gas bag.
One of his bullets has penetrated it, less than a minute ago, for within a few seconds the balloon will be entirely consumed with the flames, and the observer will have attempted to save his life by jumping with his parachute. In the length of time that it takes you to look at the balloon with its finlike projections at the stern to add to its stability, the highly inflammable gas will have burned and the few bits of charred wreckage dropped to the earth.
His work done, the aviator is turning to journey back toward his own lines, three or four miles over enemy territory, to report: "One 'blimp' shot down."
Je zou bijna vergeten dat op dit moment misschien wel iemand sterft.
Reacties