Raadseltje: waar is dit de ingang van:
(klik om te vergroten)
Bruine dakranden, bruine raamkozijnen, donkere ramen, beige baksteen, een perkje met vage struiken voor de deur: typisch die anonieme laagbouw uit de jaren zeventig. Vorm zonder functie, en dus multifunctioneel. Ik kan me uit mijn jeugd een kerk herinneren die er zo ongeveer uitzag, een apotheek, meerdere scholen, een bejaardentehuis en een bibliotheek (in witte uitvoering). Geeft het gebouw op de kaart toegang tot een conferentieoord, een begraafplaats, een bedrijventerrein? Als je de letters op de gevel hebt ontraadseld, weet je het: Aldert van der Zwaardbad - een zwembad. Het staat in Hoofddorp en het bestaat nog steeds.
Misschien dat de vlag het al weggaf. Om de een of andere reden staan bij zwembaden altijd vlaggen. Voor het strandgevoel? Bij een begraafplaats zie je ze minder.
Het buitenbad waar ik in de zomers van mijn jeugd naartoe fietste heette Malkenschoten. Het was wel een halfuur rijden, ik herinner me veel links en rechts afslaan, eerst door een wijk uit de jaren zeventig, vervolgens eentje uit de jaren vijftig (bakstenen rijtjeshuizen, schuine daken, oude kleuren), T-shirt en korte broek aan, plastic tas met handdoek en zwembroek onder de snelbinders, vriendjes voor, achter en opzij, warme wind, aan het eind hobbelend over een fietslaantje met hoge bomen aan weerszijden, en uiteindelijk een weg waaraan een laag gebouw, ongeveer zo een als in Hoofddorp, maar nu in Apeldoorn. Of er een vlag wapperde weet ik niet, er stonden wel veel hoge bomen en er heerste drukte. Overal fietsen, in de rekken, op de stoep, op de weg, kinderen met zomervakantie. Ik koop een kaartje bij de mevrouw achter het glazen loket, loop door de metalen draaihekken en stap de natte tegels op.
(klik om te vergroten)
Zo ongeveer. Nou ja, wat betreft het blotevoetenopdetegelsgevoel. En hoe dat jochie met die zwemband naar de veel te oude meisjes kijkt, dat herken ik ook wel. Verder was Malkenschoten volkomen anders. Bij ons niet van die hoge bakstenen muurtjes met kranen voordat je bij de baden was, maar een ijskoude douche boven een voetenbadje met net zulk koud water, waar we altijd zo snel mogelijk doorheen renden. Wij hadden hoge bomen rond een ruim grasveld, dus niet zo'n ver en desolaat uitzicht als op deze kaart (en volgens mij ook niet van die concentratiekamphekken). Op het gras speelden we voetbal, blote voeten tegen een plastic bal. Maar dit is dan ook een kaart uit 1964 (je ziet het op de een of andere manier aan de kleding en de kapsels van de meisjes), en het zwembad staat in Tilburg. Wanneer zijn ze eigenlijk begonnen met het bouwen van buitenbaden?
Deze lijkt er meer op:
(klik om te vergroten)
Het zwembad 'De Smagtenbocht' in Bladel. Die hoge rand om het bad, die hadden wij ook, ik voel mijn voeten er nog op staan, klaar voor een achterwaartse duik. En dan die drukte in het water, terwijl intussen een of andere eikel gewoon van de hoge springt. Kan me trouwens niet herinneren dat er dan zoveel meisjes en badmeesters stonden toe te kijken. Zelf van de hoge gaan durfde ik niet. Ik zie nog voor me hoe ik achter mijn eerste vriendinnetje zwom. Ik was vijftien. We zwommen langzaam.
Ik heb tot nu toe geen kaart kunnen vinden van zwembad Malkenschoten. Maar laatst kreeg ik wel deze in handen:
(klik om te vergroten)
Bruine dakranden, bruine raamkozijnen, donkere ramen, beige baksteen, een perkje met vage struiken voor de deur: typisch die anonieme laagbouw uit de jaren zeventig. Vorm zonder functie, en dus multifunctioneel. Ik kan me uit mijn jeugd een kerk herinneren die er zo ongeveer uitzag, een apotheek, meerdere scholen, een bejaardentehuis en een bibliotheek (in witte uitvoering). Geeft het gebouw op de kaart toegang tot een conferentieoord, een begraafplaats, een bedrijventerrein? Als je de letters op de gevel hebt ontraadseld, weet je het: Aldert van der Zwaardbad - een zwembad. Het staat in Hoofddorp en het bestaat nog steeds.
Misschien dat de vlag het al weggaf. Om de een of andere reden staan bij zwembaden altijd vlaggen. Voor het strandgevoel? Bij een begraafplaats zie je ze minder.
Het buitenbad waar ik in de zomers van mijn jeugd naartoe fietste heette Malkenschoten. Het was wel een halfuur rijden, ik herinner me veel links en rechts afslaan, eerst door een wijk uit de jaren zeventig, vervolgens eentje uit de jaren vijftig (bakstenen rijtjeshuizen, schuine daken, oude kleuren), T-shirt en korte broek aan, plastic tas met handdoek en zwembroek onder de snelbinders, vriendjes voor, achter en opzij, warme wind, aan het eind hobbelend over een fietslaantje met hoge bomen aan weerszijden, en uiteindelijk een weg waaraan een laag gebouw, ongeveer zo een als in Hoofddorp, maar nu in Apeldoorn. Of er een vlag wapperde weet ik niet, er stonden wel veel hoge bomen en er heerste drukte. Overal fietsen, in de rekken, op de stoep, op de weg, kinderen met zomervakantie. Ik koop een kaartje bij de mevrouw achter het glazen loket, loop door de metalen draaihekken en stap de natte tegels op.
(klik om te vergroten)
Zo ongeveer. Nou ja, wat betreft het blotevoetenopdetegelsgevoel. En hoe dat jochie met die zwemband naar de veel te oude meisjes kijkt, dat herken ik ook wel. Verder was Malkenschoten volkomen anders. Bij ons niet van die hoge bakstenen muurtjes met kranen voordat je bij de baden was, maar een ijskoude douche boven een voetenbadje met net zulk koud water, waar we altijd zo snel mogelijk doorheen renden. Wij hadden hoge bomen rond een ruim grasveld, dus niet zo'n ver en desolaat uitzicht als op deze kaart (en volgens mij ook niet van die concentratiekamphekken). Op het gras speelden we voetbal, blote voeten tegen een plastic bal. Maar dit is dan ook een kaart uit 1964 (je ziet het op de een of andere manier aan de kleding en de kapsels van de meisjes), en het zwembad staat in Tilburg. Wanneer zijn ze eigenlijk begonnen met het bouwen van buitenbaden?
Deze lijkt er meer op:
(klik om te vergroten)
Het zwembad 'De Smagtenbocht' in Bladel. Die hoge rand om het bad, die hadden wij ook, ik voel mijn voeten er nog op staan, klaar voor een achterwaartse duik. En dan die drukte in het water, terwijl intussen een of andere eikel gewoon van de hoge springt. Kan me trouwens niet herinneren dat er dan zoveel meisjes en badmeesters stonden toe te kijken. Zelf van de hoge gaan durfde ik niet. Ik zie nog voor me hoe ik achter mijn eerste vriendinnetje zwom. Ik was vijftien. We zwommen langzaam.
Ik heb tot nu toe geen kaart kunnen vinden van zwembad Malkenschoten. Maar laatst kreeg ik wel deze in handen:
Daar rechtsboven, dat is niet Malkenschoten, maar het zogeheten Kristalbad. Dat was veel verder fietsen, in een chique buurt, daar kwam ik niet vaak. Ja later, toen ik op de middelbare school vrienden kreeg die ook verder weg woonden. Van dichtbij ziet het er allemaal herkenbaar uit:
(klik om te vergroten)
De smalle bomen, de zonnenvlekken, de geluiden van het zwembad, zelfs die prullebakken: ik zie, voel en hoor ze in mijn herinnering allemaal. Maar in welke herinnering, waar heb ik dit precies meegemaakt, in Malkenschoten of het Kristalbad. Of beide? Ik heb een multifunctioneel jarenzeventiggeheugen gekregen, er past van alles in. Die meisjes vooraan ken ik trouwens niet.
Reacties
Voor ons maandelijks Historisch Café in Amsterdam zouden wij graag Henk van Renssen uitnodigen voor een interview op woensdagavond 14 november over zijn boek de Revolutieverzamelaar.
Tijdens het maandelijks terugkerende Historisch Café (www.historischcafe.nl)
komt een scala van onderwerpen uit de geschiedenis aan de orde. Van de Oudheid tot het heden, van Nederland tot India, over de democratisering op de Balkan dan
wel het opgraven van bommen uit de Tweede Wereldoorlog. Het programma bestaat uit een column, een interview en een debat - en elke maand een karikatuur.
De gasten zijn wetenschappers, beleidsmakers, schrijvers en natuurlijk historici.
Daarnaast kan via Atheneum tijdens de avond het boek aan bezoekers worden verkocht.
Alvast vriendelijke groeten,
Jan de Laat
Historisch Café Amsterdam
jandelaat@hotmail.com